Hocalı Katliamı: Unutulmayan Acı 33 Yıl Sonra

26 Şubat 1992 tarihinde, Ermeni güçlerinin 106’sı kadın ve 63’ü çocuk toplam 613 Azerbaycanlıyı katlettiği Hocalı katliamından bu yana tam 33 yıl geçti.

Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrasında Azerbaycan topraklarına göz diken Ermeniler, 1991’in sonlarına doğru Hocalı’yı ablukaya aldılar. Hocalı, bölgenin tek havaalanına sahipti ve stratejik açıdan önem taşıyordu.

Ermeni güçleri, 25 Şubat 1992’de Sovyet Rus ordusunun da yardımıyla gece vakti üç koldan saldırarak Hocalı’yı işgal etti. Sadece işgal etmekle kalmayıp sivilleri toplu halde öldürdüler, esirlere de acımasız işkenceler yaptılar.

Hocalı’da yaşayan 7 bin kişiden savunmasız durumda olan 106’sı kadın, 70’i yaşlı ve 63’ü çocuk toplam 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. 487 kişi ağır yaralı olarak kurtulurken, Ermeni güçleri 1275 kişiyi esir aldı ve 150’sinden halen haber alınamıyor.

İnsanlık dışı bu katliamda 8 aile tamamen yok edildi, 25 çocuk her iki ebeveynini, 130 çocuk ise bir ebeveynini kaybetti. Katledilen insanlara yapılan adli tıp muayeneleri ve şahit ifadeleri, kadın, yaşlı ve çocuk ayrımı yapılmaksızın akıl almaz işkencelerin gerçekleştiğini kanıtlıyor.

Şimdiye kadar 18 ülkenin parlamentosu ve ABD’nin 24 eyaletinin meclisi, Hocalı katliamını kınayan ve soykırım olarak gören kararları kabul etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Hocalı’da yaşananları savaş suçları veya insanlığa karşı işlenen suçlar olarak değerlendirdi.

Azerbaycan ordusunun 19 Eylül 2023 tarihinde gerçekleştirdiği operasyonla Hocalı, tekrar Azerbaycan’ın kontrolüne geçti. Bu acı dolu katliam hiçbir zaman unutulmayacak, ancak toprakların geri alınması Azerbaycan halkına umut verdi.

Azerbaycan hükümeti, Hocalı’da altyapı ve imar çalışmalarını sürdürerek, bugüne kadar 766 kişinin (164 aile) ata yurduna geri dönmesine yardımcı oldu.

Azerbaycan halkı hala adaletin sağlanmasını istiyor. Hocalı Katliamı’nın faillerinin yargılanmasını ve hesap vermesini talep ediyorlar. Bazı failler, Eylül 2023’te gerçekleştirilen anti-terör operasyonu sırasında tutuklandı ve yargı süreci devam ediyor.